Νάξος, Διαδρομή Πολιτιστικού Ενδιαφέροντος 9:
Κόρωνος – Σκαδό – Άγ. Νικόλαος – Κωμιακή – Απόλλωνας
Σημεία Ενδιαφέροντος
- 5 παραδοσιακές κτιστές κρήνες Κορώνου (“πηγάδια”)
- Βρύση (παραδοσιακή υπαίθρια κρήνη) και υδρόμυλος στη θέση “Βουδόμυλος”
- Βυζαντινός ναός Αγίου Νικολάου
- Συγκρότημα 5 υδρόμυλων Κωμιακής
- Μυκηναϊκός τάφος Χωστής
- Βυζαντινός ναός Αγίου Γεωργίου
- Ημίεργο αρχαϊκού κούρου Απόλλωνα
- Κατάλοιπα αρχαϊκού λιμένα Απόλλωνα
Η πορεία ξεκινά από την Πλάτσα (τη μικρή πλατεία) της αμφιθεατρικής Κορώνου, ιστορικού και του πιο αντιπροσωπευτικού από τα σμυριδοχώρια της Νάξου. Το χωριό, το οποίο κοσμούν τα κατά τόπους επιμελημένα πηγάδια (βρύσες), φιλοξενεί πλούσια λαογραφική συλλογή. Ακολουθώντας βόρεια κατεύθυνση στην έξοδο από τον οικισμό, ο περιηγητής διασχίζει αγροτική περιοχή με πολυάριθμες αναβαθμίδες, όπου βρίσκεται η σημαντικότερη πηγή της περιοχής, η Βρύση, δύο νερόμυλοι και το ξωκκλήσι του Αγίου Ιωάννη. Επόμενος σταθμός είναι το Σκαδό, γραφικό σμυριδοχώρι, με την ιστορική εκκλησία της Παναγίας και ενδιαφέρουσα λαογραφική συλλογή.
Μετά το Σκαδό, η διαδρομή ακολουθεί για μικρό διάστημα τον επαρχιακό δρόμο. Στη συνέχεια το μονοπάτι, περνώντας από τις θέσεις “Χείμαρρος” και “Ανέφαμα”, διασχίζει περιοχή με θαμνώδη και στη συνέχεια δενδρώδη βλάστηση. Μικρή παράκαμψη οδηγεί στο βυζαντινό ναΐσκο του Αγίου Νικολάου. Πλησιάζοντας στην Κωμιακή, μέσα σε κατάφυτο τοπίο από πλατάνια, καρυδιές, βελανιδιές, υπάρχει διακλάδωση προς ρεματιά με 5 σωζόμενους νερόμυλους του χωριού, από τους οποίους ο ένας είναι ανακαινισμένος. Πρόκειται για εντυπωσιακό μνημειακό σύνολο, που σε γενικές γραμμές διατηρείται σε καλή κατάσταση.
Η Κωμιακή, από τα πιο αυθεντικά χωριά της ορεινής ενδοχώρας, διατηρεί έντονο τον αγροτικό χαρακτήρα της. Πριν από την είσοδο στον οικισμό, ο οδοιπόρος συναντά ανακαινισμένο παραδοσιακό πατητήρι (“ληνού”). Στο χωριό υπάρχει εκκλησιαστικό μουσείο και λαογραφική συλλογή. Στη βόρεια έξοδο του οικισμού, μικρή παράκαμψη της διαδρομής οδηγεί στο μυκηναϊκό τάφο στη θέση “Χωστή”.
Στο κοιμητήριο του χωριού δεσπόζει ο βυζαντινός ναός του Αγίου Γεωργίου.
Η κάθοδος στον Απόλλωνα γίνεται από καλοφτιαγμένο λιθόστρωτο μονοπάτι. Στο τελευταίο τμήμα της, η διαδρομή γίνεται παραποτάμια. Η κατάληξη στην ακτή του Απόλλωνα φέρνει τον περιηγητή σε επαφή με το κλασικό πολυσύχναστο θέρετρο της βόρειας Νάξου, Εκτός από τον παρακείμενο, ημίεργο αρχαϊκό Κούρο που προσελκύει σε ετήσια βάση πλήθος επισκεπτών, ο Απόλλωνας αποκτά ιδιαίτερη ιστορική σημασία, λόγω των πρόσφατα εντοπισμένων καταλοίπων του αρχαϊκού μώλου του λιμανιού.
Διακλάδωση: Κωμιακή – Νερόμυλοι Κωμιακής (15΄)
Πλησιάζοντας στην Κωμιακή, μέσα σε κατάφυτο τοπίο από πλατάνια, καρυδιές, βελανιδιές, υπάρχει διακλάδωση προς ρεματιά με 5 σωζόμενους νερόμυλους του χωριού. από τους οποίους ο ένας είναι ανακαινισμένος. Πρόκειται για εντυπωσιακό μνημειακό σύνολο, που σε γενικές γραμμές διατηρείται σήμερα σε καλή κατάσταση.